Vitaminlerden : E VİTAMİNİ

 

E Vitamini Nedir? 

E vitamini kimyasal yapı itibariyle tokoldür ve anti sterilite vitamin olarak bilinir ancak farklı moleküler şekillerde bulunabilir. Bunlardan en çok bilineni, vücut tarafından çok iyi emilen ve taşınan tip olan alfa-tokoferoldür. E vitamini aynı zamanda yağda çözünebilen bir maddedir ve karaciğerde depolanabilir. Bu özelliği ile vücuttan hemen atılmaz ve vücudun ihtiyacı olduğunda kullanıma hazırdır. E vitamini, karaciğer dışında pankreas ve kalp dokularında da bulunur. E vitamini içeren besinler doğada bolca olduğu için normal bir beslenme şekli olan kişilerde E vitamini eksikliği görülmeyebilir. E vitamini faydaları bakımından öne çıkan özellerinden olan antioksidan ve anti inflamatuar etkisi özellikle saç, cilt, tırnak sağlığında ve bağışıklığın güçlenmesinde fayda sağlar. 

 

 

E Vitamini Ne İşe Yarar? 

E vitamininin vücutta pek çok görevi vardır. Bunlardan en önemlileri bağışıklığa katkı sağlaması, hücre yenilenmesi ve cilt üzerindeki olumlu etkileri sayılabilir. E vitamini antioksidan özelliği sayesinde cildi yaşlandıran serbest radikallerle mücadele edebilir ve böylece cilt, yaşlanma etkilerinden korunabilir. Serbest radikaller güneş maruziyeti, sigara kullanımı ve çeşitli çevresel etkenler sebebiyle üretilebilir. Ayrıca birçok cilt bakım ürününde E vitamini, A ve C vitaminleriyle birlikte kombine kullanılabilir. Yani E vitamininin bağışıklıkta ve hücre yenilenmesinde önemli etkileri vardır (1).

 

 

 

E Vitamini İhtiyacı Hangi Besinler ile Karşılanabilir? 

E vitamini günlük olarak tüketilen pek çok besinde bulunabilir. Bu besinler özellikle yağlı tohumlar, kuruyemişler, yeşil yapraklı sebzeler, tahıllar ve bitkisel yağlardır. Peki E vitamini ihtiyacı hangi besinler ile karşılanabilir? 

• Tahıllar: Arpa, buğday, yulaf, mısır, pirinç 

• Bitkisel Yağlar: Ayçiçek yağı, buğday yağı, aspir yağı, soya yağı 

• Kuruyemişler: Badem, fındık, fıstık, ceviz 

• Sebzeler: Ispanak, brokoli, domates, patates, marul, tere, lahana, kereviz, balkabağı 

• Meyveler: Kivi, muz, mango, avokado  

• Yağlı Tohumlar: Buğday tohumu, ayçiçeği tohumu, badem tohumu, pamuk tohumu 

• Et Ürünleri: Dana eti, koyun eti  

• Balık Türleri: Somon, sardalya, hamsi, ton balığı 

• Kümes Hayvanları: Tavuk, hindi ve yumurta 

 

 

 

E Vitamini Eksikliğinde ve Fazlalığında Ortaya Ne Gibi Belirtiler Çıkar? 

E vitamini eksikliğine çok sık rastlanamaz çünkü gündelik tüketilen besinler içerisinde E vitamini bolca bulunur. Ancak çeşitli sebeplerle dengesiz ve sağlıksız beslenen kişilerde E vitamini eksikliği görülebilir. E vitamini eksikliği belirtileri arasında düşük bağışıklık, saç-cilt kuruluğu, vücutta pullanma, kaşıntı görülebilir. E vitamini eksikliğine bağlı oluşabilecek hastalıklardan bazıları ise kısırlık ve düşük doğumlar, kalp hastalıkları, karaciğer yetmezliği olarak sayılabilir. E vitamini vücudumuzda depolandığı için eksikliği sıklıkla görülmez. Vitamin E eksikliklerini yerine koymak için doktor tavsiyesiyle eczanelerden alınan ürünler kullanılabilir. E vitamini yalnızca besinler ile alındığında fazlalığı söz konusu olmayabilir. Ancak E vitamini vücudumuzda depo edildiği için takviye kullanımı ile aşırı alımı vücutta bazı istenmeyen etkilere yol açabilir. Genel olarak E vitamini fazlalığı mide, bağırsak ve sindirim sistemi problemleri, ishal, baş ağrısı gibi rahatsızlıklara sebep olabilir. Kardiyovasküler çalışmalar ayrıca günde 400 IU (ünite) doğal E vitamini alan diyabetli veya kardiyovasküler hastalığı olan hastaların, kalp yetmezliği ve kalp yetmezliğine bağlı hastaneye yatış riskinin arttığını göstermektedir. Bunlara ek olarak E vitamini fazlalığı gebeliğin erken dönemlerinde de ciddi yan etkiler gösterebilir. Özellikle hamilelerin E vitamini takviyelerini doktor kontrolü dışında kullanmamaları gerekir. 

 

 

Günlük E Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır? 

E vitamini besinler yoluyla rahatlıkla alınabildiği için kişilerin günlük E vitamini ihtiyacı normal bir beslenme düzeniyle karşılanabilir. Bu nedenle E vitamini kaynağı besinleri tüketmesinde tıbbi bir engel bulunmayan bireylerin E vitamini desteği kullanmasına gerek yoktur. Vücudunuzun her an ihtiyaç duymadığı E vitamini ileride kullanmak üzere vücutta depolanabilir. Bu nedenle her gün alınması gereken değerin dışında ekstra kullanıma genellikle gerek olmaz. Yetişkin bireylerde günlük E vitamini gereksinimi erkekler için 10 mg, kadınlar için 8 mg düzeyindedir. Çocuklar için ise günlük gereksinim çocuğun yaşına göre 3-10 mg aralığında değişmektedir. E vitamininin yetersizliği genellikle bitkisel yağları yeterince tüketmeyenlerde, yağ içeriği çok düşük olan diyetleri uygulayan bireylerde görülür. Ayrıca sindirim sistemine ilişkin hastalıkları bulunan kişilerde de bağırsaklardan E vitamini emilimi yeterli düzeyde olmadığında E vitamini yetersizliği gelişebilir. Bu gibi durumlar hekim önerisi ile E vitamini takviyeleri kullanılabilir (2).

 

 

E Vitamini Takviyesi Kullanımı 

 

1- Kimler E vitamini kullanamaz? 

Çocuklar, hamileler, emziren kadınlar, kanser hastaları, kan hastalıkları, diyabet ve diğer kronik hastalıkları olan kişiler için kullanımı sakıncalı olabilir. Herhangi E vitamini ürünü kullanmadan önce mutlaka hekim ve eczacınıza danışmanız gerekmektedir. 

 

2- E vitamini ile birlikte başka hangi vitaminler kullanılabilir? 

E vitamininin yanında kullanılan bazı vitamin ve mineraller birbirlerinin etkisini artırabilir veya azaltabilir. E vitamininin etkisi, C vitamini, selenyum, glutatyon ile artabilir. 

 

 

3- E vitamini takviyeleri hangi formlarda bulunur? 

E vitamini takviyesi eczanelerde reçeteli veya reçetesiz olarak satılan, doktor ya da eczacıların tavsiyesiyle kullanılabilen preparatlardır. Bu formlar eczanelerde kapsül veya ampul formunda bulunabilir. E vitamini bunların dışında cilt serumlarında, yaşlanma karşıtı kremlerde ve saç-vücut temizleme ve nemlendirme gibi geniş yelpazede bulunan kozmetik ürünlerinin içinde bulunabilir. 

 

4- E Vitamini Başka İlaçlar ile Nasıl Etkileşir? 

Bazı ilaçların kullanımı bireyin E vitamini seviyesini etkileyebilir. Bu olası etkileşimler arasında öncelikle alkilleyici ajanlar ve anti-tümör antibiyotikleri gelir. Tıp uzmanları yüksek dozda E vitamininin bu kemoterapi ilaçlarının kullanımını etkileyebileceğini düşünmektedir.  

Kan pıhtılaşmasını azaltmak için kullanılan antikoagülanlar ve anti-trombosit ilaçları, otlar ve takviyeler ile birlikte E vitamini kullanılması bireyde kanama riskini artırabilir (3).